Juridische terminologie gerelateerd aan advocaten
De juridische wereld is doordrenkt van gespecialiseerde termen, vakjargon en Latijnse uitdrukkingen. Voor mensen zonder juridische achtergrond kan dit verwarrend zijn. Toch is het begrijpen van deze terminologie essentieel, zeker wanneer je in aanraking komt met een advocaat, gerechtelijke procedures of juridische documenten.
Een beter begrip van deze taal helpt om je rechten te kennen, goede vragen te stellen en juridische processen beter te volgen. In dit overzicht worden belangrijke termen uitgelegd die vaak voorkomen in de praktijk van advocaten, verdeeld in overzichtelijke onderwerpen.
Uitleg juridische terminologie
Over Onze Juridische Website
Onze website is speciaal ontworpen om zowel juridische professionals als geïnteresseerden te voorzien van heldere en toegankelijke informatie over juridische terminologie, processen en ontwikkelingen binnen het recht.
Uitleg van juridische termen
Van basisbegrippen tot complexe juridische jargon, eenvoudig en duidelijk uitgelegd.
Actuele juridische ontwikkelingen
Blijf op de hoogte van belangrijke wetswijzigingen en jurisprudentie.
Praktische tips voor advocaten
Handige adviezen voor het voeren van procedures, cliëntcommunicatie en ethiek.
Voorbeelden en casussen
Inzichtelijke voorbeelden uit de praktijk om juridische concepten tastbaar te maken.
Onze missie: Het toegankelijk maken van juridische kennis, zodat iedereen zich beter kan voorbereiden en zijn rechten en plichten begrijpt. Door betrouwbare en up-to-date informatie te bieden, dragen we bij aan een beter geïnformeerde samenleving.
Juridische Terminologie
Basisterminologie over advocaten
- Advocaat – Een juridisch professional die cliënten vertegenwoordigt en adviseert in juridische zaken
- Advocatuur – Het beroep van advocaat als geheel, inclusief alle aspecten van de praktijk
- Advocatenkantoor – Een praktijk waar advocaten werkzaam zijn en juridische diensten verlenen
- Juridisch adviseur – Een professional die juridisch advies geeft maar niet noodzakelijk als advocaat is ingeschreven
- Rechtsbijstand – Professionele hulp en ondersteuning bij juridische problemen
- Procureur – Een openbaar aanklager die namens de staat strafrechtelijke zaken vervolgt
- Raadsman – Een advocaat die een verdachte bijstaat in strafzaken
- Rechtshulp – Algemene term voor juridische assistentie en ondersteuning
Terminologie betreffende procesvoering
- Proces – Een formele juridische procedure waarbij geschillen worden beslecht
- Rechtszaak – Een specifieke juridische kwestie die voor de rechter wordt gebracht
- Procesvoering – Het geheel van activiteiten binnen een juridische procedure
- Pleidooi – Een formele mondelinge presentatie van argumenten voor de rechter
- Verdediging – De juridische argumenten en strategie ter bescherming van een cliënt
- Aanklacht – Een formele beschuldiging van een misdrijf door het openbaar ministerie
- Verweer – De juridische reactie en argumenten tegen claims of aanklachten
- Bewijsvoering – Het proces van het presenteren van bewijs ter ondersteuning van een zaak
- Getuigenverklaring – Een formele verklaring afgelegd door een getuige onder ede
- Vonnis – De formele beslissing van een rechter in een zaak
- Uitspraak – Het officiële oordeel van een rechtbank over een juridische kwestie
Terminologie betreffende honoraria en financiën
- Honorarium – De vergoeding die een advocaat ontvangt voor zijn diensten
- Declaratie – Een rekening waarin juridische diensten en kosten worden gespecificeerd
- Uurtarief – Het bedrag dat per uur voor juridische diensten wordt gerekend
- Contingency fee – Een honorarium dat alleen wordt betaald bij een succesvol resultaat
- Proceskosten – Alle kosten die samenhangen met het voeren van een juridische procedure
- Rechtsbijstandverzekering – Verzekering die juridische kosten dekt
- Toevoeging – Gesubsidieerde rechtsbijstand voor mensen met een laag inkomen
Terminologie betreffende rechtbanken
- Rechtbank – Een gerechtelijke instelling waar civiele en strafzaken worden behandeld
- Hof – Een hogere rechtbank die hoger beroep behandelt
- Hoge Raad – De hoogste rechtbank in Nederland voor cassatie
- Rechter – Een juridisch professional die rechtszaken beslist
- Griffier – Een administratieve functionaris die rechtbankprocedures ondersteunt
- Zitting – Een formele rechtbanksessie waarin een zaak wordt behandeld
- Hoorzitting – Een procedurele sessie waarin partijen kunnen worden gehoord
- Comparitie – Een voorbereidende zitting gericht op schikking
- Dagvaarding – Een formeel document dat iemand oproept voor de rechtbank
- Deurwaarder – Een gerechtelijke functionaris die vonnissen uitvoert
Terminologie betreffende ethiek en regulering
- Beroepsethiek – De morele principes en standaarden die het advocatenberoep beheersen
- Tuchtrecht – Het systeem van disciplinaire regels en procedures voor advocaten
- Integriteit – De eigenschap van eerlijk en moreel handelen in de beroepsuitoefening
- Onafhankelijkheid – De verplichting om vrij van ongepaste invloed te opereren
- Zorgvuldigheid – De plicht om grondig en nauwkeurig te werk te gaan
- Deskundigheid – De vereiste kennis en vaardigheden voor competente beroepsuitoefening
- Belangenconflict – Een situatie waarin persoonlijke belangen botsen met professionele verplichtingen
Terminologie betreffende stage en ontwikkeling
- Stagiair – Een rechtenstudent die praktijkervaring opdoet bij een advocatenkantoor
- Patroon – Een ervaren advocaat die een stagiair begeleidt en opleidt
- Beroepsopleiding – Gespecialiseerde training voor de advocatenpraktijk
- Nascholing – Voortgezette professionele ontwikkeling voor praktiserende advocaten
- Specialisatie – Het zich toeleggen op een specifiek rechtsgebied
Terminologie betreffende opleiding en kwalificaties
- Rechtenstudie – Universitaire studie die zich richt op het bestuderen van wet- en regelgeving
- Juridische opleiding – Formele training in rechtswetenschap en juridische praktijk
- Balie – Het officiële orgaan dat advocaten registreert en reguleert
- Inschrijving – Het proces van registratie bij de balie om als advocaat te mogen praktiseren
- Beëdiging – De formele ceremonie waarbij een advocaat de beroepseed aflegt
- Permanente educatie – Voortdurende professionele ontwikkeling verplicht voor advocaten
- Beroepseed – De plechtige belofte die advocaten afleggen bij hun beëdiging
Terminologie betreffende cliënten en dienstverlening
- Cliënt – Een persoon of organisatie die juridische diensten afneemt van een advocaat
- Opdrachtgever – De partij die een advocaat inschakelt en instructies geeft
- Rechtzoekende – Iemand die juridische hulp zoekt voor een juridisch probleem
- Vertegenwoordiging – Het optreden namens een cliënt in juridische aangelegenheden
- Machtiging – De formele toestemming om namens iemand anders op te treden
- Volmacht – Een juridisch document dat iemand autoriseert om namens een ander te handelen
- Beroepsgeheim – De wettelijke verplichting om cliëntinformatie vertrouwelijk te houden
- Verschoningsrecht – Het recht van een advocaat om te weigeren bepaalde informatie prijs te geven
Terminologie betreffende specialisaties
- Strafrecht – Het rechtsgebied dat zich bezighoudt met misdrijven en straffen
- Civiel recht – Het rechtsgebied dat private geschillen tussen partijen regelt
- Bestuursrecht – Het rechtsgebied dat de verhouding tussen overheid en burgers regelt
- Arbeidsrecht – Het rechtsgebied dat arbeidsrelaties en werknemersrechten regelt
- Familierecht – Het rechtsgebied dat familierelaties en huishoudelijke aangelegenheden regelt
- Ondernemingsrecht – Het rechtsgebied dat bedrijfsactiviteiten en commerciële transacties regelt
- Handelsrecht – Het rechtsgebied dat commerciële activiteiten en handelstransacties regelt
- Belastingrecht – Het rechtsgebied dat belastingwetgeving en -procedures regelt
- Verzekeringsrecht – Het rechtsgebied dat verzekeringscontracten en -claims regelt
- Intellectueel eigendomsrecht – Het rechtsgebied dat auteursrechten, patenten en handelsmerken regelt
- Milieurecht – Het rechtsgebied dat milieubescherming en -regelgeving regelt
- Immigratierecht – Het rechtsgebied dat immigratie en nationaliteitskwesties regelt
Terminologie betreffende juridische documenten
- Akte – Een formeel juridisch document dat rechten of verplichtingen vastlegt
- Contract – Een wettelijk bindende overeenkomst tussen partijen
- Testament – Een juridisch document dat de verdeling van nalatenschap regelt
- Volmacht – Een document dat iemand autoriseert om namens een ander te handelen
- Dagvaarding – Een formeel juridisch document dat een rechtszaak start
- Conclusie – Een schriftelijk juridisch argument gepresenteerd aan de rechtbank
- Dupliek – Een schriftelijke reactie op het verweer van de tegenpartij
- Memorie van grieven – Een document waarin hoger beroep wordt gemotiveerd
- Cassatieberoep – Een procedure bij de Hoge Raad tegen een einduitspraak
Terminologie betreffende alternatieve geschillenbeslechting
- Arbitrage – Een privé procedure waarbij een neutrale derde partij een geschil beslecht
- Mediatie – Een proces waarbij een neutrale bemiddelaar partijen helpt tot overeenstemming te komen
- Bemiddeling – Het faciliteren van onderhandelingen tussen conflicterende partijen
- Schikking – Een minnelijke overeenkomst die een geschil oplost zonder rechterlijke uitspraak
- Onderhandeling – Het proces van discussie gericht op het bereiken van overeenstemming
Terminologie betreffende organisaties en verenigingen
- Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) – De landelijke organisatie die het advocatenberoep reguleert
- Deken – Het hoofd van een lokale balie die advocaten in een gebied vertegenwoordigt
- Raad van Toezicht – Een orgaan dat toezicht houdt op de beroepsuitoefening
- Tuchtcollege – Een disciplinaire instantie die klachten tegen advocaten behandelt
Alfabetisch sorteren
Ontdek de wereld van juridische termen voor advocaten
Vind eenvoudig uitleg van juridische terminologie in onze overzichtelijke, alfabetisch geordende lijst met advocaten gerelateerde begrippen.
A
- Akte – Schriftelijk bewijsstuk, vaak opgesteld door een notaris of advocaat.
- Appèl – Hoger beroep bij een hogere rechterlijke instantie.
- Arrest – Uitspraak van een gerechtshof of Hoge Raad.
B
- Bezwaarschrift – Schriftelijke uiting van bezwaar tegen een besluit van een overheidsorgaan.
- Bodemprocedure – De hoofdprocedure waarin het geschil inhoudelijk wordt behandeld.
- Beslaglegging – Het juridisch vastleggen van eigendom om schuldeisers zekerheid te bieden.
C
- Cassatie – Beroep bij de Hoge Raad tegen een uitspraak van een lagere rechter.
- Civiel recht – Rechtsgebied dat zich bezighoudt met geschillen tussen burgers onderling.
- Comparitie – Rechtbankzitting waarbij partijen mondeling hun standpunt kunnen toelichten.
D
- Dagvaarding – Officieel document waarmee een rechtszaak wordt gestart.
- Dwangsom – Geldbedrag dat moet worden betaald bij niet-naleving van een rechterlijk bevel.
E
- Eiser – Degene die een rechtszaak start.
- Executie – Tenuitvoerlegging van een vonnis of beschikking.
F
- Faillissement – Juridische toestand waarin een persoon of bedrijf zijn schulden niet meer kan betalen.
- Forensisch bewijs – Bewijsmateriaal verkregen via forensisch onderzoek.
G
- Gedaagde – Degene tegen wie de rechtszaak is aangespannen.
- Griffie – Administratieve ondersteuning van de rechtbank.
H
- Hoger beroep – Herbeoordeling van een zaak door een hogere rechter.
- Hoofdelijke aansprakelijkheid – Iedere schuldenaar is voor het geheel aansprakelijk.
I
- Ingebrekestelling – Schriftelijke aanmaning om binnen een termijn alsnog te presteren.
- Intermediair – Tussenpersoon, vaak in juridische context als bemiddelaar.
J
- Jurisprudentie – Verzameling rechterlijke uitspraken die als richtlijn dienen voor latere zaken.
- Juridisch advies – Professionele raad van een advocaat of juridisch expert.
K
- Kort geding – Versnelde rechtsprocedure voor spoedeisende zaken.
- Kantonrechter – Rechter die eenvoudige burgerlijke zaken en arbeidsconflicten behandelt.
L
- Lastgeving – Overeenkomst waarbij iemand namens een ander handelt.
- Leges – Verplichte betaling voor een overheidsdienst of vergunning.
M
- Mediation – Bemiddeling door een neutrale derde om een conflict op te lossen.
- Minnelijke schikking – Oplossing van een geschil buiten de rechter om.
N
- Nietig – Juridisch ongeldig.
- Nakoming – Het uitvoeren van een contractuele verplichting.
O
- Onrechtmatige daad – Handeling waarmee schade wordt toegebracht in strijd met de wet.
- Ontbinding – Het beëindigen van een overeenkomst.
P
- Proces-verbaal – Schriftelijk verslag van een gebeurtenis, vaak door de politie of rechtbank opgesteld.
- Procureur – Vertegenwoordiger van een partij bij gerechtelijke procedures (in België gangbaarder dan in Nederland).
Q
- Quorum – Het minimumaantal personen dat vereist is om een vergadering of besluit rechtsgeldig te laten zijn.
- Quasi-delict – Handeling die schade veroorzaakt maar niet als misdrijf wordt beschouwd, bijvoorbeeld onzorgvuldig handelen.
R
- Raadsman/Raadsvrouw – Synoniem voor advocaat.
- Rechtsbijstand – Juridische hulp, al dan niet vergoed via de overheid.
- Rechtsgeldigheid – Wettelijke geldigheid van een handeling of document.
S
- Schorsing – Tijdelijke onderbreking van een procedure of maatregel.
- Stuiting van verjaring – Handeling waarmee de verjaringstermijn wordt onderbroken.
T
- Tenlastelegging – Formele beschuldiging in een strafzaak.
- Tegenbewijs – Bewijs waarmee een partij de stellingen van de andere partij probeert te ontkrachten.
U
- Uitspraak – Beslissing van een rechter.
- Uitlevering – Overdracht van een persoon aan een ander land voor strafvervolging.
V
- Vordering – Eis in een rechtszaak.
- Vonnis – Uitspraak van een rechtbank.
W
- Wetboek van Strafrecht – Bevat strafbare feiten en bijbehorende straffen.
- Wraking – Verzoek om een rechter te vervangen wegens partijdigheid.
X
- X-waarde – In forensische DNA-onderzoeken of bewijsanalyse wordt “X” soms gebruikt als aanduiding van onbekende factoren.
Y
- Yield – Juridisch zelden, maar soms gebruikt in economische/financiële geschillen met contracten (bijv. bij obligatiegeschillen).
- Young offenders – Engelse term, soms in internationaal strafrecht gebruikt m.b.t. jeugdige daders.
Z
- Zaak – Algemeen begrip voor een juridische procedure of geschil.
- Zorgplicht – Juridische verplichting om zorgvuldig te handelen, met name bij beroepsaansprakelijkheid of consumentenbescherming.
- Zelfverdediging – In strafrecht een rechtvaardigingsgrond voor geweld in noodsituaties (noodweer).